15 lutego odbyło się już drugie w tym roku spotkanie dla organizacji polonijnych w całych Niemczech przygotowywane przez Biuro Polonii w Berlinie. Tradycyjnie miejscem spotkania, do którego chętnie od lat zaglądają polscy berlińczycy była międzykulturowa kawiarnia Sprachcafe Polnisch przy Schulzestraße 1 w berlińskiej dzielnicy Pankow. Tym razem wydarzenie miało formę warsztatu poświęconego komunikacji międzykulturowej bez przemocy. Aby umożliwić udział przedstawicielom organizacji w innych krajach związkowych spotkania Biura Polonii planowane są także w formie online. Łącznie na warsztaty zgłosiło się 26 przedstawicieli Polonii niemieckiej. Rolę gospodarza wydarzenia zawsze serdecznie goszczącego berlińskich emigrantów pełniła założycielka Sprachcafe Polnisch Agata Koch.
Dyskusję na temat komunikacji międzykulturowej zainicjowala dr habil. Brygida Helbig, która w trakcie swojej pracy naukowej już wiele lat temu zajmowała się wtedy jeszcze tym nieznanym zjawiskiem oraz problemami języka inkluzyjnego. Również w swojej twórczości dr Brygida Helbig podjęła nowatorski temat transpłciowości opisując w powieści „Inna od siebie” życie młodopolskiej pisarki i poetki Marii Komornickiej, która definiowała się jako Piotr Wlast. Na wstępie dr Helbig podkreśliła jak szczególnie potrzebna jest nam emigrantom żyjącym w wielokulturowych społeczeństwach komunikacja międzykulturowa. „Drażnią nas różne przejawy inności. Budzą w nas poczucie zagrożenia. Mechanizm ten potęguje się w przypadku większej grupy. Niechęć do innego może odzwierciedlać nasze własne wady, a nawet nienawiść do samego siebie, o czym pisze Arno Gruen w swojej książce – „Der Fremde in uns”. Obcy to ktoś radyklanie różny od nas. Nie zawsze możemy zrozumieć innego człowieka. Warto, żebyśmy zaakceptowali tę inność, nie musimy jej lubić. W sytuacjach zagrożenia uruchamia się nienawiść i szukanie tzw. kozła ofiarnego. Naukowcy - Hubert Orłowski i Krzysztof Ruchniewicz podkreślaj, że działanie stereotypów zarówno negatywnych jak i pozytywnych opiera się na uogólnieniu np. Niemiec, ale z poczuciem humoru. Istnieją także też autostereotypy np. to co Niemcy nazywaj u nas Polaków chaotycznością, my uważamy za kreatywność i elastyczność. Funkcjonują faktyczne różnice między kulturami. Można o nich mówić bez wartościowania i zbędnych emocji. Dopóki nie poznamy innych kultur, uważamy, że nasza kultura jest najlepsza i absolutna” – postulowała dr Helbig. Na koniec swojej wypowiedzi poleciła poradnik „Jak postępować z Niemcami w biznesie i nie tylko” napisany z przymrużeniem oka przez wieloletniego dyrektora Collegium Polonicum we Frankfurcie nad Odrą Krzysztofa Wojciechowskiego.
W drugiej części spotkania psycholożka Ola Bojarski przeprowadziła warsztaty pomagające usprawnić komunikacje międzykulturową, a także uczące mechanizmów wsparcia chroniących przed hejtem w Internecie. Wspólnie próbowaliśmy znaleźć klucz do zrozumienia różnorodności. Zastanawialiśmy się czym jest przemoc słowna i w jakim momencie zaczyna się przemoc słowna. Czy w kontaktach czujemy się bezpieczni i szanowani, czy ktoś nie narusza naszych granic? Mieszkająca od kilkunastu lat w NRW psychoterapeutka podkreślała przy tym, że każdy człowiek bez względu na narodowość, ma te same emocje i uczucia, których rozróżniamy aż 129. Ważne, abyśmy działali z intencją porozumienia, ponieważ komunikacja bez przemocy to komunikacji w duchu empatii i współpracy, a każde ekstremum jest złe.
Po zakończony prezentacjach wśród uczestników spotkania wywiązała gorąca dyskusja, którą prowadziła online dr Adriana Tomczak – ekspertka ds. integracji i organizacji polonijnych w Biurze Polonii. Małgorzata Wachecka – aktorka i reżyserka posumowała, że współczesne media społecznościowe pełnią rolę sceny, na której wszyscy mogą wystąpić, ale tez mogą być przez wszystkich ocenieni. Mateusz Czyczerski reprezentujący Queerowy Klub oraz portal NRW PO POLSKU w ramach działań wspierających reprezentowane środowisko ma zamiar zorganizować kampanie antydyskryminacyjną wśród Polonii niemieckiej. Dr Brygida Helbig dziękując wszystkim za udział zwróciła uwagę, że w przypadku hejtu warto meldować osoby stosujące hejt w Internecie w odpowiednich do tego instancjach.
Biorąc pod uwagę liczebność uczestników warsztatów, aktywne zaangażowanie w dyskusję, która znacznie przedłużyła się na prośbę rozmówców, można wyciągnąć wnioski, że tego rodzaju spotkania są bardzo potrzebne Polonii niemieckiej.
Opracowała Agata Lewandowski
Geschäftsstelle der Polonia / Biuro Polonii w Berlinie
Bundesministerium des Innern und für Heimat
Englische Str.30
10587 Berlin
Tel. +49301868117961
www.facebook.com/poloniadeutschland